Klasyfikacja NUTS w Polsce

Wykaz jednostek NUTS 2021 w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.)

Klasyfikacja NUTS została formalnie wprowadzone w Polsce 26 listopada 2005 roku, w momencie wejścia w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS) z powodu przystąpienia Czech, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej^[1]. Niemniej, zgodnie z przyjętymi porozumieniami pomiędzy Eurostatem a Głównym Urzędem Statystycznym, klasyfikacja ta była stosowana od chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. Wprowadzona klasyfikacja odpowiadała trzem regionalnym poziomom obowiązującej wówczas w kraju Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS). Wprowadzono wówczas 6 jednostek nieadministracyjnego poziomu NUTS 1 (regiony), 16 jednostek administracyjnego poziomu NUTS 2 (województwa) i 45 jednostek nieadministracyjnego poziomu NUTS 3 (podregiony).

W czasie kolejnych trzech rewizji NUTS podział Polski na jednostki NUTS 1 i NUTS 2 nie uległ zmianie. W tym czasie zmieniany był natomiast dwukrotnie podział na podregiony NUTS 3: w rewizji NUTS 2006 (obowiązującej od 1 stycznia 2008 roku)^[2] zwiększono liczbę podregionów z 45 do 66 (nowe podregiony wprowadzono w 14 województwach), w rewizji NUTS 2013 (obowiązującej od 1 stycznia 2015 roku)^[3] zwiększono liczbę podregionów do 72 (nowe podregiony wprowadzono w 4 województwach: kujawsko-pomorskim, małopolskim, mazowieckim i pomorskim; w 2 województwach – opolskim i zachodniopomorskim – zmieniono granice podregionów). Dopiero w wyniku czwartej rewizji, NUTS 2016^[4], zmianie uległ podział Polski na wszystkich poziomach NUTS – po jednej nowej jednostce wprowadzono na każdym z poziomów. W kolejnej rewizji NUTS 2021 (2019) nie zostały wprowadzone w Polsce zmiany w podziale na jednostki NUTS.

Od 1 stycznia 2018 roku w Polsce funkcjonuje 97 jednostek NUTS:

NUTS 1 – makroregiony (grupujące województwa) – 7 jednostek
NUTS 2 – regiony (województwa lub ich części) – 17 jednostek
NUTS 3 – podregiony (grupujące powiaty) – 73 jednostki

Ponadto rozporządzenie NUTS wymaga, aby jednostki NUTS 3 dzieliły się na lokalne jednostki administracyjne (local administrative units – LAU). Od 2017 r., w uzgodnieniu z Eurostatem, każde państwo członkowskie wskazało jeden poziom jednostek traktowanych jako LAU. W przypadku Polski, jako lokalne jednostki administracyjne zostały wskazane gminy.
Eurostat udostępnia informacje nt. LAU, wraz z ich listą we wszystkich państwach członkowskich, na swojej stronie internetowej: https://ec.europa.eu/eurostat/web/nuts/local-administrative-units.

Wykaz jednostek NUTS 2021 w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.).